Begin jaren zeventig is gestart met de zandafgraving bij Skûlenboarch. Tien jaar eerder is het Prinses Margrietkanaal/Knillesdjip verbreed en een begin gemaakt met de aanleg van het plaatselijke industrieterrein. In de eerste twee decennia werd er alleen zand gezogen in het deel van de plas dat direct aan de zuidzijde van het industrieterrein grenst en onderdeel is van de gemeente Tytsjerksteradiel. Vanaf de jaren negentig werd gestart met de afgraving van het noordelijk deel, dat op het grondgebied van de gemeente Achtkarspelen ligt. In 2014 zijn beide delen met elkaar verbonden. Een jaar later is het recreatiestrandje aan de zuidoostzijde aangelegd. Dit strandje is in eigendom van de gemeente Achtkarspelen.

Een blik op historische kaarten leert dat er op de plek van de zandwinplas ooit een fraai coulisselandschap lag. Kenmerkend voor dit landschapstype is een opstrekkende verkaveling (lange, smalle percelen), houtwallen/dykswâllen met elzen op de perceelgrenzen en de aanwezigheid van pingo’s en poelen. Het contrast met de zandwinplas kan haast niet groter zijn: de kleinschaligheid en groene beslotenheid heeft plaats gemaakt voor een grote open ruimte van circa 45 hectare. Toch is er ook een zekere continuïteit tussen verleden en heden. Het coulisselandschap van de Noardlike Fryske Wâlden dankt haar bestaan en inrichting mede aan de systematische veenafgravingen die er vanaf de Middeleeuwen plaatsvonden. Hoewel van een geheel andere orde, geldt dat ook voor het ontstaan van de zandwinplas. Daar doet alleen het groen in de randzone nog denken aan het coulisselandschap dat er ooit aanwezig was. In het landschappelijk ontwerp voor de zandwinplas wordt geprobeerd om met enkele drijvende eilanden het oude landschap weer leesbaar te maken.

Op de onderstaande kaarten van Topotijdreis.nl is de historie van de zandwinplas zichtbaar gemaakt.